Kim jest położna?
Zgodnie z Ustawą o zawodach pielęgniarki i położnej[1], położna jest samodzielnym zawodem medycznym. To znaczy, że może nią być osoba, która posiada indywidualne prawo wykonywania zawodu stwierdzone lub przyznane przez okręgową radę pielęgniarek i położnych. To, co należy do obowiązków położnej i jak istotna jest jej rola, zależy od etapu ciąży, na jakim znajduje się pacjentka. Choć praca położnej jest związana nie tylko z okresem ciąży i porodu, to właśnie z tym jest najbardziej kojarzona.
Po co przyszłej mamie położna?
Każda kobieta spodziewająca się dziecka, bez względu na poziom zaawansowania ciąży, powinna znajdować się pod opieką specjalisty. Niestety, wiele z nich zapomina, że wybór położnej jest równie ważny jak wybór lekarza i nie może być przypadkowy. Dlaczego? To właśnie położna często rozpoznaje ciążę, a także otacza szczególną opieką przyszłą mamę. Opieka ta jest kluczowa i powinna być zapewniona z najwyższą starannością. Pierwszy trymestr ciąży jest niezwykle ważnym etapem w rozwoju dziecka i rzutuje na całe jego przyszłe życie. Istotnym jest, żeby w tym okresie niczego nie zaniedbać. Położna, w ramach swoich obowiązków, prowadzi badania niezbędne do monitorowania przebiegu ciąży oraz kieruje pacjentkę na diagnostykę konieczną do jak najwcześniejszego rozpoznania ciąży wysokiego ryzyka.
W sytuacjach rzutujących na zdrowie, a nawet życie dziecka, rodzice powinni konsultować się z osobami posiadającymi odpowiednią wiedzę i doświadczenie. Jeśli podczas ciąży wydarzy się coś, co ich zaniepokoi, położna jest pierwszą osobą, do której mogą się zgłosić. Do zadań położnej należy również obserwacja stanu zdrowia matki, aby w razie potrzeby rozpoznać objawy nieprawidłowości wymagających konsultacji z lekarzem.
Szkoła rodzenia
Miejscem, w którym zarówno przyszła mama, jak i tata mogą uzyskać odpowiedzi na nurtujące ich pytania związane z ciążą i rodzicielstwem, jest szkoła rodzenia. To właśnie na zajęciach z położną przyszli rodzice uczą się, jak radzić sobie z trudnościami związanymi z okresem oczekiwania na dziecko, przygotowują się na nadchodzący poród, a także uzyskują praktyczne porady dotyczące pielęgnacji, higieny i żywienia dziecka.
Bywa, że położna prowadzi także zajęcia edukacyjne na temat przygotowania do życia w rodzinie, metod planowania potomstwa czy ochrony macierzyństwa i ojcostwa. Można ją spotkać w domach pomocy społecznej, żłobkach czy klubach dziecięcych, przychodniach, klinikach leczenia niepłodności i wielu innych miejscach opieki medycznej.
Narodziny
Wielu osobom praca położnej kojarzy się głównie z asystowaniem w przychodzeniu dziecka na świat. To położna prowadzi poród i podejmuje kluczowe decyzje. Czas narodzin jest trudny dla dziecka, ale najtrudniejszy zdecydowanie dla matki, dlatego tak istotnym jest, żeby zapewnić jej jak największy komfort i pomoc w bezpiecznym i spokojnym przeżyciu porodu. Ważne, aby rodzice w takiej chwili mogli liczyć na obecność kogoś, do kogo mają pełne zaufanie. Warto zastanowić się, czy położna, na której polegali przez cały okres ciąży, nie powinna również być obecna w tym kluczowym dla nich momencie.
Nie tylko ciąża i poród
Rola położnej nie kończy się w momencie przyjścia malucha na świat. Po porodzie szczególną opieką należy otoczyć matkę, dla której urodzenie dziecka jest nie tylko wysiłkiem fizycznym, ale również psychicznym obciążeniem. Położna sprawuje nad kobietą opiekę położniczo-ginekologiczną, pomaga w powrocie do pełnej sprawności, a przy okazji uczy pielęgnacji noworodka i pokazuje, jak matka powinna prawidłowo zadbać o swoją higienę.
Praca położnej nie dotyczy tylko kobiet ciężarnych. Istnieje wiele chorób kobiecych czy dziewczęcych, niezwiązanych z ciążą, a wymagających wsparcia w postaci opieki położniczej czy ginekologicznej. W takich przypadkach położna wspomaga w prawidłowym postępowaniu podczas leczenia lub przygotowaniu do ewentualnego zabiegu oraz pielęgnacji i postępowaniu po jego przeprowadzeniu.
Rozległa wiedza położnych jest przydatna w prowadzeniu zajęć edukacyjnych w profilaktyce różnych kobiecych schorzeń, m.in. raka szyjki macicy. Położna (zgodnie z nowelizacją wcześniej wspomnianej ustawy) może również przepisywać leki i wystawiać recepty.
Jak widać, rola położnej nie ogranicza się tylko do sali porodowej, a z jej doświadczenia i wiedzy można korzystać nie tylko w czasie ciąży. Ważne, żeby wyboru „swojej” położnej dokonać świadomie, ponieważ od jej decyzji może zależeć zdrowie matki i dziecka, a także komfort psychiczny całej rodziny.
1 Dz.U. z 2021, poz. 479.